สวนถาด

การออกแบบ
สวนถาด เป็นที่รู้จักดีในหมู่คนรักต้นไม้ เพราะได้นำพันธุ์ไม้นานาชนิดมาปลูกรวมกันในภาชนะ โดยมากใช้ไม้ขนาดเล็ก ไม้แคระตามธรรมชาติ หรือไม้ย่อส่วนอย่าง บอนไซ ไม้ดัด
สวนถาดเหมาะสำหรับตกแต่งในบ้านหรือสวนที่มีเนื้อที่น้อย แต่ไม่ขัดตาหากจะประดับในสถานที่กว้าง ทั้งยังทนทานกว่าแจกันดอกไม้ทั่วไป
รูปแบบสวนถาดนิยมทำเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆคือ การจัดเหมือนจัดแจกันดอกไม้ และการจัดแบบย่อส่วนทิวทัศน์หรือเรื่องราวต่างๆ
การจัดสวนถาดเป็นการฝึกการคิดการออกแบบ มีความละเอียดอ่อนในการปลูกต้นไม้ ฝึกฝนทางศิลปะ การใช้สีสัน รูปทรง การผสมผสานกลมกลืน หรืองดงามด้วยความขัดแย้งอย่างพอเหมาะ
ศิลปะในการย่อส่วนเป็นที่ยอมรับกันมานานแล้ว ไม่ใช่เฉพาะเรื่องต้นไม้ บางคนย่อเครื่องดนตรี ขบวนรถไฟ หรือเรือต่างๆ ตลอดจนหนังสือเล่นจิ๋ว เป็นของสะสมราคาแพงเลยทีเดียว
จะเริ่มเล่นหรือจัดสวนก็เป็นขั้นตอนไป บ้างอาจย่อเป็นทิวทัศน์ หรือจัดสวนย่อส่วนเป็นพิเศษ ถ้าอยากให้สวยก็ต้องใจเย็น ฝึกการใช้สีสัน รูปทรง และการจัดกลุ่มต้นไม้ เพื่อง่ายต่อการเลี้ยงดู นอกจากนี้เรื่องภาชนะต้องรู้เรื่องขนาด สี รูปร่าง ให้เหมาะกับรูปแบบของพันธุ์ไม้ สิ่งสำคัญยิ่งคือ ศิลปะของความเหมาะพอดี ไม่มีจุดเด่นมากเกินไป ทำให้ดูเลอะเทอะจนด้อยความงาม

เครื่องมืออุปกรณ์การจัดสวนถาด
1. พลั่วมือสำหรับตักดิน เครื่องปลูกหญ้าหรือวัสดุอื่นๆ
2. พลั่วเล็กๆ ไว้สำหรับปลูกต้นไม้ อาจจะดัดแปลงมาจากช้อนก็ได้
3. กรรไกรตัดกิ่งไม้ มีหลายขนาดให้เลือกตามความเหมาะสม
4. กรรไกรตัดแต่งก้านดอกไม้และใบไม้
5. กรรไกรตัดกระดาษหรือแผ่นพลาสติก
6. มีดคมๆหรือคัทเตอร์ ใช้ตัดแต่งกิ่งไม้ ฯลฯ
7. คีมตัดลวดหรือคีมปากจิ้งจก
8. ปากคีบสำหรับหยิบจับวัสดุตกแต่งหรือต้นไม้เล็กๆ
9. ลวดขนาดต่างๆ สำหรับดามต้นไม้ ช่อดอกกล้วยไม้หรือยึดต้นไม้กับหูกระเช้า ฯลฯ
( ควรเป็นลวดที่หุ้มพลาสติกสีน้ำตาล เขียว หรือพันด้วยเทปพันดอกไม้เพื่อไม่ให้สีโดดออกมาจากต้นไม้และภาชนะ)
10. เทปพันก้านดอกไม้ (floral tape) สีเขียวหรือสีน้ำตาล
11. แผ่นพลาสติกสีดำสำหรับบุรองภาชนะ (ใช้ถุงที่ค่อนข้างหนา หรือแผ่นพลาสติกปูบ่อน้ำ)
12. เลื่อยมือเล็กๆสำหรับเลื่อยตัดแต่งกิ่งไม้ ขอนไม้ภาชนะสาน
13. ขวดฉีดน้ำเพื่อไว้ฉีดล้างภาชนะและต้นไม้ให้สะอาดตลอดจนใช้รดน้ำให้ต้นไม้
โดยเฉพาะต้นไม้เล็ก ๆกล้วยไม้
14. ของตกแต่ง เช่น รูปปั้น ตุ๊กตาเซรามิก
15. กาวใส กาวลาเท็กซ์ หรือกาวแท่ง (ซึ่งต้องใช้กับปืนยิงกาว)
เพื่อใช้ติดของตกแต่งต่างๆกับภาชนะและสิ่งอื่น
16. เครื่องปั๊มน้ำขนาดเล็กสำหรับสวนถาดที่มีน้ำพุ น้ำตก
17. แป้นหมุน เพื่อสะดวกในการสำรวจดูมุมมองเวลาจัดช่วยผ่อนแรงการยกถาดหรือกระเช้าหมุนไปมา แต่จะไม่มีก็ได้ แล้วแต่ความสะดวกของผู้จัดเอง นอกจากนี้ ได้แก่ พวกดินปลูก เครื่องปลูก กรวดหิน วัสดุปิดผิว ดิน ภาชนะพันธุ์ไม้ ซึ่งนับเป็นสิ่งสำคัญในการจัดสวนถาด
หมายเหตุ!!!!! ลวดพันก้านแล้วหรือหุ้มด้วยกระดาษย่น ตลอดจนเทปพันก้าน หาซื้อได้ตามร้านเครื่อง
เขียนหรือร้านขายอุปกรณ์การฝีมือทั่วไป

วิธีเทคนิค
ขั้นตอนการทำงาน
ขั้นตอนที่ 1วัสดุ : ดินต้องเป็นเม็ดไม่ควรมีปุ๋ยปนเพราะต้นไม้อาจต้องการปุ๋ยไม่เหมือนกัน สัดสวนการผสมดินขึ้นอยู่กับประเภทต้นไม้จะแตกต่างๆตามแบบการจัดการจัดสวนอาจจะใช้ไม้เป็นตัวค้ำยันให้องค์ประกอบอยู่ได้ อุปกรณ์การจัด เช่น พั่วพรวนดิน ถุงมือกันสกปรกและบาดเจ็บ

ขั้นตอนที่ 2ภาชนะ : สำหรับการจัดสวนควรเป็น กระถาง,กระเช้า ควรพิจารณาดังนี้ เช่นกระถางดินเผาไม่เคลือบจะสามารถดูดซับน้ำได้ดีการระบายน้ำภาชนะควรมีรูสำหรับระบายน้ำใหญ่พอสมควรเพื่อป้องกันรากเน่ารูปทรงตามความชอบ ก้นกระถางควรตื้นเวลาจัดจะสวยงามกว่า

ขั้นตอนที่ 3ต้นไม้ : จำลองธรรมชาติควรเลือกต้นไม้ที่รูปทรงเหมือนย่อส่วนธรรมชาติใบเล็กละเอียดจัดแต่งทรงได้ เช่น ไทร,ไผ่แดง,หลิว การจัดสวนแบบในภาชนะต้นไม้ควรเป็นประเภทเดียวกัน ต้องการ น้ำ แสง ดิน เหมือนกันควรหลีกการจัดด้วยพันธุ์เดียวกันเพราะจะทำให้ดูรก องค์ประกอบอื่นๆเป็นรูปทรงต่างๆ เช่น หินลาย หินแม่น้ำ ตุ๊กตา ตามสไตล์การจัดสวนถาดส่วนใหญ่เป็นตุ๊กตา ดินเผา หญ้ามอสเหมาะสำหรับประกอบสวนถาดขนาดเล็ก
รูปแบบของสวนถาดในบ้านเรานิยมทำเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ การจัดเหมือนแจกันดอกไม้และการจัดแบบย่อส่วนทิวทัศน์หรือเรื่องราวต่าง ๆ
1. สวนถาดที่มีลักษณะคล้ายการจัดแจกัน

ได้แก่ การจัดกลุ่มไม้ดอก กล้วยไม้ ไม้ใบ หรือผสมสานกัน ปลูกลงในภาชะที่ชอบ ไม่ว่าจะเป็นโลหะ เครื่องจักสาน เครื่องเคลือบ กระถางทรงต่าง ๆ เหมาะที่จะเป็นของขวัญ ของกำนัล หรือใช้ตกแต่งสถานที่ โดยมีความทนทานกว่าดอกไม้สด เมื่อต้นไม้เริ่มโตแน่นภาชนะ ก็ย้ายไปปลูกในที่ใหม่ได้ อายุการใช้งานขึ้นอยู่กับการเลือกใช้พันธุไม้ด้วย การจัดสวนถาดในลักษณะนี้ทำให้เกิดความชำนาญในการใช้สีสัน การเลือกรูปทรง เส้นสาย และสัดส่วนของต้นไม้ ความละเอียด ความหยาบของใบ การจัดวางจุดเด่น การเลือกภาชนะให้เข้ากับต้นไม้และรูปแบบการจัดวาง


2. สวนถาดที่ย่อส่วนมาจากทิวทัศน์หรือเรื่องราว
2.1 ย่อส่วนทิวทัศน์ภูเขาโดยใช้ก้อนหินจริง


สวนถาดแบบนี้คล้ายการย่อส่วนทิวทัศน์ของภูเขา ซึ่งอาจจงใจให้เป็นภาพของภูเขาขนาดใหญ่หรือมุมเล็ก ๆ ของก้อนหิน ซึ่งมีต้นไม้ดอกไม้เล็ก ๆ ขึ้นแทรกอยู่ อาจมีตุ๊กตาสัตว์หรือคนจำลอง รวมทั้งสะพาน สิ่งก่อสร้าง เรือ ฯลฯ ควรจัดลงในถาดที่ค่อนข้างตื้น
2.2 เขามอ หรือสวนถาดที่ก่อภูเขาขึ้นเอง
เขามอ ก็คือบอนไซชนิดหนึ่งซึ่งคนไทยนิยมเล่นกันมาตั้งแต่โบราณ โดยมากมักก่อภูเทขึ้นเองด้วยหินขนาดเล็กสีน้ำตาล ผิวมีรอยร่อง เรียกว่า หินเสี้ยน ในสมัยก่อนมักมีการก่อเขามอขนาดใหญ่สูงท่วมศีรษะ เพื่อประดับวังหรือบ้าน ปัจจุบันก็วมักอยู่ถาดเคลือบซึ่งอาจยกย้ายไปมาได้เหมือนสวนถาดอื่น ๆ แต่ก็ทำไม่ได้ง่ายนัก เพราะค่อนข้างมีน้ำหนักมาก


2.3 ย่อส่วนทิวทัศน์ทั่วไป
สวนถาดลักษณะนี้ใช้ภาชนะได้ทุกประเภท แต่ก็ควรมีความลึกพอที่จะบรรจุภาชนะปลูก เพราะมักปลูกต้นไม้จริงประกอบ สวนถาดแบบนี้ควรมีของตกแต่งที่เข้ากับเรื่องราว เช่น โอ่งดินเผา อ่างน้ำ กระบวยไม้ไผ่ รางน้ำไหล ฯลฯ ส่วนเรื่องราวนั้น เราอาจผูกเรื่องขึ้นเองเป็นภาพชีวิตในชนบท จากนิทานหรือนิยายปรัมปราตลอดจนีวิตในบ้าน ชีวิตสัตว์ในป่าหรือทุ่งหญ้า สวนถาดประเภทสุดท้ายนี้ น่าจะเป้นสื่อที่เปิดโอกาสใหด้ผู้จัดได้ใช้ความคิดฝันสร้างสรรค์อย่างหลากหลาย และเป็นสิ่งที่เพลิดเพลิน สนุกสนาน ตลอดจนใช้ศิลปะในการย่อส่วนให้ถูกสัดส่วนมากที่สุด

ถั่วงอกไร้ราก

มันเป็นวิธีที่ทำได้เท่มาก และ ชานฉลาด และ ไม่ต้องเสียเวลามานั่งดึงรากออกทีละต้น

ขึ้นตอน และ อุปกรณ์ มี ดังนี้

1. ถั่วเขียว(1กิโลกรัม=ปลูกแล้วได้5-6กิโลกรัม )

2. ซึ้ง หรือ ถังก็ได้ แต่ ต้อง เจาะรูปพอให้ระบายน้ำ

3. กระสอบป่าน ตัดให้เป็นรูปวงกลม ขนาดเท่ากับซึ้งที่เราใช้

4. ตะแกรงพลาสติก หรือ อะลูมิเนียม ก็ได้ ตัดให้เป็นรูปวงกลม ขนาดเท่ากับซึ้ง

5. มีด

ขึ้นตอนทำ

1. แช่ถั่วงอกเวลา 8 ชั่วโมง

2. ครบ 8 ชั่วโมง แล้ว นำมาเลือกเมล็ดที่เสีย

3.เอาตะแกรงลงไปก่อน แล้ว ค่อย เอา กระสอบตาม

4.จากนั้น เรื่องใส่ ถั่ว งอก ประมาณ 3เมล็ด ชั้นกัน

5.จากนั้นเอาตะแกรงปิดอีกที

6.ทำซ้ำกัน5ชั้น

7.รดน้ำทุก 4-6 ชั่วโมง

8.รอตัด ประมาณ 4-5 วัน

ขั้นตอนสุดท้าย

1. นำถั่วงอกออกมาตัด ใช้มีด

2. ล้างน้ำให้สะอาด

3. นำใส่ถุงละประมาณ 5 กิโลกรัม ราคา 25 บาท!

เเค่นี้เราก็มีตังใช้แล้ว วิธีง่ายง่าย

วิธีขุดต้นข่อยไม่ให้ตาย

1।คุ้ยดินรอบโคนต้นไม้ที่เราจะขุด จนกว่าจะเจอราก ปกติเราจะเลือกไม้ที่มีรากรอบโคน ถ้ารากไม่รอบก็ไม่ควรขุด ปล่อยไว้เป็นป่าดีกว่า
2।ตัดกิ่งที่ไม่ต้องการออก เหลือไว้ประมาณ 1 ฟุตเอาไว้ตัดอีกครั้งที่บ้าน
3।ทำวงกลมรอบโคน รัศมีจากโคนประมาณ 1 คืบ ใช้เสียมขุดจนรอบ เมื่อขุดได้ลึก 10-15 ซม ใช้ยางในรถยนต์รัดตุ้มไว้ให้แน่นกันดินแตก เมื่อเจอรากให้ใช้เสียมสำหรับตัดรากซึ่งคมพิเศษ ตัดครั้งเดียวต้องขาดเพื่อไม่ให้รากช้ำ ยกเว้นรากใหญ่มาก นั่นคือต้องมีเสียม 2 เล่ม สำหรัขขุดดินและสำหรับตัดราก แล้วขุดเฉียงๆเข้าหารากแก้ว จนตัดรากแก้วขาด
4।ใช้เสียมเซาะดินออก ให้ตุ้มลึกประมาณ 15 ซม ก็พอแล้วหนามากจะยกไม่ไหว ใช้เลื่อยตัดรากแก้วอีกครั้ง อย่าใช้เสียมตัดรากตุ้มจะแตก
5।ใช้ปูนขาวทาแผลรากและกิ่งทั้งหมด เอายางรัดออก ต้องระวังอย่าให้ตุ้มแตก ถ้าแตกคือตาย หรือไม่เอายางรัดออกก็ได้ เอาถุงปุ๋ยห่อแล้วเอาเชือกฟางรัดให้แน่น นำกลับบ้าน
6। เอาไม้ตุ้มวงบนแท่นหมุน เลือกหน้าไม้โดยยึดเป็นราก รองลงมาคือกิ่ง1-2 ... ตัดกิ่งอีกครั้งให้เหลือความยาวเท่าที่ต้องการเท่านั้น
7। เอาปูนขาวทาแผลใหญ่ทั้งหมด
8। เอาถุง พลาสติกขาว ครอบต้นไว้ทั้งหมด แล้วมัดปากถุงไว้ที่โคนต้น
9। เอาวางไว้ในร่ม รดน้ำวันละครั้ง ครบ 1 เดือนถอดเอาถุงออก ไล่อากาศในถุงออกให้หมด แล้วครอบถุงไว้อย่างเดิมอีกครึ่งเดือน
10। เมื่อครบ 1.5 เดือน เอาถุงออกแล้วเอาไปไว้ที่แดดรำไรก่อน สัก 7 วัน แล้วค่อยให้ถูกแดดเต็มที่

ไม้ดัด

ไม้ดัด

รูปกวาง

ไม้ดัดลงกระถาง

ไม้ดัดลงกระถาง